Cegielnia Gustawa Lindke, założona w 1875 roku na szczecińskim Stołczynie, była jednym z najważniejszych zakładów przemysłowych w regionie, czerpiącym z bogatych lokalnych złóż gliny.
Lokalizacja i struktura zakładu
Zakład I cegielni znajdował się po wschodniej stronie ulicy Nad Odrą, rozciągając się w stronę rzeki, natomiast Zakład II, założony w 1879 roku, położony był po zachodniej stronie linii kolejowej, sięgając aż do wzgórz bogatych w złoża gliny.
Technologia i produkcja
Cegielnia była nowoczesnym zakładem, wyposażonym w piece kręgowe, które mogły jednorazowo pomieścić około 192 tysięcy cegieł.
Piece te były połączone z suszarniami, do których trafiało ciepłe powietrze, niezbędne do stopniowego schładzania wypalonych cegieł.
Spaliny odprowadzano do wysokich kominów, z których jeden miał 48 metrów, a drugi 50 metrów wysokości.
Rocznie produkowano tu od 10 do 12 milionów cegieł, w tym standardowe cegły budowlane, cegły profilowane oraz licowe i okładzinowe, a także dachówki.
Zakład I posiadał własny kanał z dostępem do Odry, co ułatwiało transport wodny, natomiast Zakład II był wyposażony w rampę przeładunkową i bocznicę kolejową, co umożliwiało sprawną dystrybucję produktów.
Własność i zarządzanie
Spółka "Gustaw Lindke und Co. Dampfziegelwerke" została wpisana do rejestru handlowego 6 grudnia 1922 roku.
Współwłaścicielami byli: Gustaw Lindke senior, jego żona Hedwig z domu Dittmer, synowie Gustaw junior i Johannes oraz Elizabeth Botz z domu Lindke.
Po śmierci Gustawa seniora w 1935 roku, kierownictwo przejął Gustaw junior, a Johannes nadzorował handel.
Firma pozostała w rękach rodziny do końca II wojny światowej.
Infrastruktura zakładowa
Na terenie cegielni znajdowały się szopy do suszenia cegieł, warsztaty rzemieślnicze, boksy dla koni, stodoły na siano i spichrze, kuchnia zakładowa, sanitariaty oraz garaż dla ciężarówek i samochodów prywatnych.
Była też remiza strażacka z wydajną pompą i zakładową załogą, co świadczy o dbałości o bezpieczeństwo i komfort pracowników.
Willa rodziny Lindke
W 1926 roku rodzina Lindke wybudowała willę przy ulicy Nad Odrą, która służyła jako ich drugi dom.
Budynek ten, wpisany do gminnej ewidencji zabytków, jest jednym z ostatnich cywilnych obiektów związanych z cegielnianą historią Stołczyna.
Upadek i obecny stan
Po II wojnie światowej cegielnia stopniowo traciła na znaczeniu, a ostatni remont przeszła w 1988 roku.
W 2011 roku na terenie zakładu wybuchł pożar, który doprowadził do znacznych zniszczeń.
Obecnie miejsce to jest ruiną, wpisaną do Krajowego Rejestru Zabytków, a pozostałościami po dawnej świetności są m.in. piec kręgowy oraz charakterystyczny, choć coraz bardziej pochylony komin.
Podsumowanie
Cegielnia Gustawa Lindke stanowi ważny element przemysłowego dziedzictwa Szczecina, przypominając o bogatej historii regionu i jego znaczeniu w produkcji materiałów budowlanych w przeszłości.
