Baza Sił Powietrznych Amchitka – militarna spuścizna Aleutów
Baza Sił Powietrznych Amchitka, zlokalizowana na wyspie Amchitka w archipelagu Aleutów na Alasce, odegrała ważną rolę podczas
II wojny światowej i zimnej wojny. Powstała jako część strategicznego systemu obronnego USA na Pacyfiku i zapisała się w historii
jako miejsce o dużym znaczeniu militarnym i naukowym.
Rys. 1
Stany Zjednoczone - Baza Sił Powietrznych Amchitka
Baza na Amchitce została założona w 1942 roku, w odpowiedzi na japońską inwazję na Aleuty, w tym okupację wysp Attu i Kiska.
Wyspa Amchitka, choć odległa i trudna do zamieszkania, została wybrana ze względu na swoje strategiczne położenie – bliskość
okupowanych wysp pozwalała na prowadzenie operacji bojowych i rozpoznawczych.
Rys. 2
Stany Zjednoczone - Baza Sił Powietrznych Amchitka
Na wyspie powstało lotnisko z trzema pasami startowymi oraz infrastruktura wspierająca operacje lotnicze. Baza była kluczowa dla
amerykańskich działań wojskowych, w tym nalotów na wyspę Kiska i innych operacji w kampanii aleuckiej, która zakończyła się
odbiciem Aleutów z rąk japońskich w 1943 roku.
Rys. 3
Stany Zjednoczone - Baza Sił Powietrznych Amchitka
Po zakończeniu II wojny światowej znaczenie bazy zmalało, ale wyspa Amchitka ponownie zyskała na strategicznej wartości podczas
zimnej wojny. W latach 50. XX wieku stała się miejscem badań naukowych i testów atomowych prowadzonych przez Departament Energii
USA.
Rys. 5
Stany Zjednoczone - Baza Sił Powietrznych Amchitka
Amchitka była miejscem przeprowadzenia trzech dużych testów nuklearnych: Long Shot (1965), Milrow (1969) i Cannikin (1971). Ten
ostatni był największym podziemnym testem nuklearnym w historii USA, wywołującym obawy o konsekwencje ekologiczne i geologiczne,
w tym możliwe trzęsienia ziemi i tsunami.
Rys. 6
Stany Zjednoczone - Baza Sił Powietrznych Amchitka
Testy nuklearne na Amchitce wywołały kontrowersje i sprzeciw zarówno wśród lokalnych społeczności Alaski, jak i międzynarodowej
opinii publicznej. Wyspa została silnie zanieczyszczona, a jej środowisko naturalne – zniszczone. Działania na Amchitce stały się
impulsem do narodzin ruchu Greenpeace, który zorganizował protesty przeciwko testom atomowym w regionie.
Stan obecny
Po zakończeniu testów nuklearnych baza na Amchitce została zamknięta, a wyspa została pozostawiona bez stałej obecności ludzkiej.
Amchitka jest obecnie rezerwatem przyrody, choć pozostaje skażona w wyniku wcześniejszych działań militarnych i nuklearnych.
Departament Energii USA nadal monitoruje wyspę pod kątem potencjalnych wycieków radioaktywnych i innych zagrożeń środowiskowych.
Amchitka jest także symbolem potrzeby równowagi między bezpieczeństwem narodowym a ochroną środowiska.
Dziedzictwo Amchitki
Baza Sił Powietrznych Amchitka i związane z nią działania pozostawiły trwały ślad w historii wojskowości, nauki i ochrony
środowiska. Historia wyspy jest przypomnieniem o kosztach, jakie ponoszą środowisko i społeczności w imię rozwoju technologii
wojskowych i strategicznej obrony.
Dziś Amchitka jest przedmiotem badań naukowych i ekologicznych, a także symbolem wyzwań związanych z zachowaniem dziedzictwa i
zrównoważonym rozwojem w odległych i wrażliwych regionach świata.