Reaktor wybudowany jeszcze za czasów PRL-u działa po dziś dzień bezawaryjnie i produkuje materiały na potrzeby Polski i
zagraniczne. Jak zwykle obiekt niedofinansowany w komentarzach ludzie piszą, że czas się tam zatrzymał w PRL-u. Wstyd
i hańba, że nie polski rząd nie robi nic dla rozwoju tego obiektu. Miliardy wydane na gadanie o budowie elektrowni
jądrowej i to jeszcze za czasu co niektórych ulubieńców Tuska. Ten obiekt powinien być dofinansowywany i systematycznie
rozwijany a nie tłamszony i niszczony.
Reaktor Maria (zapis stylizowany: „MARIA”) - jedyny działający polski reaktor jądrowy o mocy cieplnej 30 MW. Reaktor nosi imię
Marii Skłodowskiej-Curie. Jego budowę rozpoczęto w czerwcu 1970 r., a uruchomiony został w grudniu 1974 w Instytucie Badań
Jądrowych (IBJ) w Otwocku-Świerku pod Warszawą. Po podziale IBJ 13 grudnia 1982 r. zarządzał nim Instytut Energii Atomowej
(IEA). 1 września 2011 r. IEA zostało włączone w skład Instytutu Problemów Jądrowych, a ponownie połączonym instytutom nadano
nazwę Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Główną rolą reaktora jest produkcja radiofarmaceutyków - zapewnia m.in. 10% światowej
produkcji molibdenu-99; jest liczącym się światowym producentem jodu-131, jego praca pokrywa 100% polskiego zapotrzebowania na
tę substancję.
1970, 16 czerwca - rozpoczęcie budowy reaktora Maria, drugiego reaktora w Polsce, pierwszym był EWA,
1974, 18 grudnia - uruchomienie reaktora, uzyskał po raz pierwszy stan krytyczny,
1985 - wyłączenie reaktora na okres modernizacji (m.in. wymiana systemu sterowania, przegląd bloków grafitowych i berylowych, modernizacja systemów chłodzenia, wentylacji i kontroli temperatur),
1992 - reaktor nieomal został trwale wyłączony z powodu braku środków finansowych,
1992, grudzień - ponowne uruchomienie reaktora,
od 1993 - regularna eksploatacja,
1995 - zakończenie działalności reaktora EWA, Maria staje się jedynym działającym reaktorem jądrowym w Polsce,
1999 - początek przechodzenia z paliwa wysokowzbogaconego (80%) na średniowzbogacone (36%),
2005, luty - wznowienie pracy po prawie rocznej przerwie spowodowanej brakiem paliwa uranowego,
2008 - modernizacja układu akwizycji danych pomiarowych,
2009-2016 - wywiezienie do Rosji (kraju pochodzenia) wysoko wzbogaconego wypalonego paliwa z reaktora Maria i reaktora EWA w ramach amerykańskiego rządowego programu Global Threat Reduction Initiative,
2012 - modernizacja układu chłodzenia, początek produkcji molibdenu-99 w rdzeniu reaktora,
2014 - zakończenie przechodzenia na niskowzbogacone paliwo (LEU), wywożenie reszty paliwa HEU do Rosji zakończono do 2016 roku,
2015 - modernizacja układu awaryjnego zasilania energią elektryczną i układu wentylacji technicznej obudowy bezpieczeństwa,
2016 - kłopoty finansowe reaktora związane z brakiem pieniędzy na paliwo jądrowe,
wiosna 2023 - list otwarty pracowników reaktora do dyrektora Narodowego Centrum Badań Jądrowych oraz minister Klimatu i Środowiska, zwracający uwagę na zagrożenie zamknięciem MARII wobec niskiego poziomu płac oraz niewystarczającej do eksploatacji reaktora liczby pracowników,
2023, 27 października - reaktor powrócił do pracy po wielomiesięcznej przerwie spowodowanej pracami remontowymi i największą od 1974 modernizacją, niezbędną do uzyskania przedłużenia licencji w 2025
Czyniąc długą historię krótką, pewnym szczęściarzom udało się zwiedzić ten reaktor od środka, nagrać to i co najdziwniejsze
przeżyć spotkanie pierwszego stopnia z reaktorem jądrowym!
Chodzą słuchy, że po dziś dzień ci ludzie chodzą po ziemi, znaczy się żyją.
