Calc - podstawy wprowadzania danych, tworzenia formuł i odwołań w arkuszu kalkulacyjnym

Autor podstrony: Krzysztof Zajączkowski

Stronę tą wyświetlono już: 15796 razy

Wstęp

W komórkach arkusza kalkulacyjnego można wprowadzać dane trojakiego typu:

tekstowe - czyli zwykły tekst;
liczbowe - czyli wartości liczbowe wpisane ręcznie (separatorem części całkowitej od ułamkowej w języku polskim jest przecinek);
obliczeniowe - czyli zawierające wyrażenie matematyczne, które może wykorzystywać odwołania do innych komórek, operatory matematyczne i funkcje dostępne w arkuszu kalkulacyjnym.

Formuły matematyczne często wykorzystują odwołania do adresu komórki, oraz funkcje wbudowane programu Calc.

Kontrolki adresowania, wstawiania funkcji i wpisywania formuł matematycznych w programie Calc pakietu LibreOffice — Rys. 1
Kontrolki adresowania, wstawiania funkcji i wpisywania formuł matematycznych w programie **Calc** pakietu **LibreOffice**

lista rozwijana dostępnych nazw dla zaznaczonej komórki. To pole umożliwia również nadanie danej komórce (lub zakresowi komórek) własnej nazwy. Taka nazwa nie może zawierać białych znaków ani operatorów matematycznych i zarezerwowanych znaków specjalnych;

wyświetla okno kreatora funkcji, które zawiera listę dostępnych funkcji możliwych do użycia;

sumuje automatycznie zakres komórek znajdujących się nad zaznaczoną komórką. Warunkiem poprawnego działania jest istnienie co najmniej jednej wartości liczbowej zawartej w komórce powyżej;

włącza tryb wpisywania formuły (znak równa się na początku wyrażenia);

pole do wpisywania tekstu, liczby lub formuły matematycznej, która musi zaczynać się od znaku równości;

rozwija pole wpisywania i edycji zawartości aktywnej komórki arkusza kalkulacyjnego

Oprócz możliwości wpisywania danych w kontrolce 5 z rysunku 1 możliwe jest również wpisywanie wartości bezpośrednio w komórce arkusza kalkulacyjnego. Wpisanie wartości i kliknięcie Enter-a spowoduje wprowadzenie wartości lub formuły do komórki i przejście do komórki znajdującej się poniżej, natomiast kliknięcie Shift + Enter spowoduje przejście do komórki powyżej.

Adresowanie i odwoływanie się do komórek

Każda komórka ma swój adres, na który składa się:

adres wiersza (składający się z liter);
adres kolumny (składający się z cyfr);

Pojedyncza komórka arkusza kalkulacyjnego ma adres wyglądający np. tak:

oznaczający komórkę znajdującą się w kolumnie A i wierszu 1 arkusza kalkulacyjnego.

Istnieją też adresy składające się z zakresu komórek, taki adres można zobaczyć po zaznaczeniu kilku komórek w kontrolce 1 z rysunku 1. Przykład takiego adresu wygląda tak:

A1:B2

Odwołanie się do wartości, jaka drzemie w danej komórce wymaga użycia prostej formuły:

=A1

Powyższa formuła wpisana np. w komórkę B2 będzie wyświetlała wartość z komórki A1.

Zróbmy sobie mały przykład, do komórek od A1 do A10 wkleić takie oto dane liczbowe:

5 6 2 9 10 8 2 9 0 3

Załóżmy teraz, że konieczne jest obliczenie różnicy pierwszej wartości (z komórki A1) z kolejnymi wartościami. W tym celu do komórki B2 należy wpisać następującą formułę:

=A$1-A2

Po zatwierdzeniu należy ponownie zaznaczyć komórkę B2 i łapiąc za jej lewy dolny narożnik rozciągnąć jej zakres na komórki B2:B10. W ten sposób w kolejnych komórkach od B2 do B10 pojawią się takie oto formuły:

=A$1-A2 =A$1-A3 =A$1-A4 =A$1-A5 =A$1-A6 =A$1-A7 =A$1-A8 =A$1-A9 =A$1-A10

Jak widać adres odejmowanej komórki został przesunięty, ale dzięki zastosowaniu znaku $ w adresie komórki A1 (od której odejmuję) przesunięcie nie nastąpiło. Co ważne blokada w tym przypadku dotyczy tylko i wyłącznie wierszy a nie kolumn, aby to zmienić trzeba wstawić znak dolara przed adresem kolumny np. tak:

$A$1

Koniec końców wyniki działania będą następujące:

5 6 -1 2 3 9 -4 10 -5 8 -3 2 3 9 -4 0 5 3 2

Używanie funkcji wbudowanych

Istnieje cała lista różnej maści funkcji dostępnych w programie Calc, które można wstawić za pomocą okna Kreator funkcji dostępnego po kliknięciu przycisku 2. Widok tego okna wraz z jego opisem znajduje się poniżej.

Widok okna Kreator funkcji w programie Calc pakietu LibreOffice — Rys. 2
Widok okna **Kreator funkcji** w programie **Calc** pakietu **LibreOffice**:

Lista dostępnych kategorii funkcji:

**ostatnio używane**;

**wszystkie**;

**bazy danych**;

**daty i godziny**;

**finansów**;

**informacji**;

**logiczne**;

**matematyczne**;

**macierzowe**;

**statystyczne**;

**arkuszy kalkulacyjnych**;

**tekstu**;

**dodatkowe**

Lista funkcji dostępnych w danej kategorii;

Nazwa wybranej funkcji;

Opis wybranej funkcji;

Powrót do trybu wyboru funkcji;

Wstawianie wartości argumentu wybranej funkcji;

Tryb wskazania odwołania do komórki arkusza kalkulacyjnego;

Wynik działania funkcji;

Bieżący stan tworzonej lub modyfikowanej formuły

Tworzy macierz;

pomoc;

zamyka okno bez zastosowania zmian w formule komórki;

cofa ostatnie zmiany;

ponawia ostatnio cofnięte zmiany;

zamyka i zastosowuje wprowadzone zmiany.

Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby pominąć w przebiegły sposób kreatora funkcji i wpisać ręcznie jakąś formułę z nich korzystającą. Z kreatora warto korzystać tylko wtedy, gdy nazwa danej funkcji nie jest z góry znana. Dostępne funkcje nie zawsze są związane ściśle z obliczeniami, niektóre (jak np te z kategorii tekstowych wykonują operacje na tekście i tekst zwracają.