Autor podstrony: Krzysztof Zajączkowski

Stronę tą wyświetlono już: 15796 razy

Wstęp

W komórkach arkusza kalkulacyjnego można wprowadzać dane trojakiego typu:

Formuły matematyczne często wykorzystują odwołania do adresu komórki, oraz funkcje wbudowane programu Calc.

Kontrolki adresowania, wstawiania funkcji i wpisywania formuł matematycznych w programie Calc pakietu LibreOffice
Rys. 1
Kontrolki adresowania, wstawiania funkcji i wpisywania formuł matematycznych w programie Calc pakietu LibreOffice
  1. lista rozwijana dostępnych nazw dla zaznaczonej komórki. To pole umożliwia również nadanie danej komórce (lub zakresowi komórek) własnej nazwy. Taka nazwa nie może zawierać białych znaków ani operatorów matematycznych i zarezerwowanych znaków specjalnych;
  2. wyświetla okno kreatora funkcji, które zawiera listę dostępnych funkcji możliwych do użycia;
  3. sumuje automatycznie zakres komórek znajdujących się nad zaznaczoną komórką. Warunkiem poprawnego działania jest istnienie co najmniej jednej wartości liczbowej zawartej w komórce powyżej;
  4. włącza tryb wpisywania formuły (znak równa się na początku wyrażenia);
  5. pole do wpisywania tekstu, liczby lub formuły matematycznej, która musi zaczynać się od znaku równości;
  6. rozwija pole wpisywania i edycji zawartości aktywnej komórki arkusza kalkulacyjnego

Oprócz możliwości wpisywania danych w kontrolce 5 z rysunku 1 możliwe jest również wpisywanie wartości bezpośrednio w komórce arkusza kalkulacyjnego. Wpisanie wartości i kliknięcie Enter-a spowoduje wprowadzenie wartości lub formuły do komórki i przejście do komórki znajdującej się poniżej, natomiast kliknięcie Shift + Enter spowoduje przejście do komórki powyżej.

Adresowanie i odwoływanie się do komórek

Każda komórka ma swój adres, na który składa się:

Pojedyncza komórka arkusza kalkulacyjnego ma adres wyglądający np. tak:

A1

oznaczający komórkę znajdującą się w kolumnie A i wierszu 1 arkusza kalkulacyjnego.

Istnieją też adresy składające się z zakresu komórek, taki adres można zobaczyć po zaznaczeniu kilku komórek w kontrolce 1 z rysunku 1. Przykład takiego adresu wygląda tak:

A1:B2

Odwołanie się do wartości, jaka drzemie w danej komórce wymaga użycia prostej formuły:

=A1

Powyższa formuła wpisana np. w komórkę B2 będzie wyświetlała wartość z komórki A1.

Zróbmy sobie mały przykład, do komórek od A1 do A10 wkleić takie oto dane liczbowe:

5 6 2 9 10 8 2 9 0 3

Załóżmy teraz, że konieczne jest obliczenie różnicy pierwszej wartości (z komórki A1) z kolejnymi wartościami. W tym celu do komórki B2 należy wpisać następującą formułę:

=A$1-A2

Po zatwierdzeniu należy ponownie zaznaczyć komórkę B2 i łapiąc za jej lewy dolny narożnik rozciągnąć jej zakres na komórki B2:B10. W ten sposób w kolejnych komórkach od B2 do B10 pojawią się takie oto formuły:

=A$1-A2 =A$1-A3 =A$1-A4 =A$1-A5 =A$1-A6 =A$1-A7 =A$1-A8 =A$1-A9 =A$1-A10

Jak widać adres odejmowanej komórki został przesunięty, ale dzięki zastosowaniu znaku $ w adresie komórki A1 (od której odejmuję) przesunięcie nie nastąpiło. Co ważne blokada w tym przypadku dotyczy tylko i wyłącznie wierszy a nie kolumn, aby to zmienić trzeba wstawić znak dolara przed adresem kolumny np. tak:

$A$1

Koniec końców wyniki działania będą następujące:

5 6 -1 2 3 9 -4 10 -5 8 -3 2 3 9 -4 0 5 3 2

Używanie funkcji wbudowanych

Istnieje cała lista różnej maści funkcji dostępnych w programie Calc, które można wstawić za pomocą okna Kreator funkcji dostępnego po kliknięciu przycisku 2. Widok tego okna wraz z jego opisem znajduje się poniżej.

Widok okna Kreator funkcji w programie Calc pakietu LibreOffice
Rys. 2
Widok okna Kreator funkcji w programie Calc pakietu LibreOffice:
  1. Lista dostępnych kategorii funkcji:
    • ostatnio używane;
    • wszystkie;
    • bazy danych;
    • daty i godziny;
    • finansów;
    • informacji;
    • logiczne;
    • matematyczne;
    • macierzowe;
    • statystyczne;
    • arkuszy kalkulacyjnych;
    • tekstu;
    • dodatkowe
  2. Lista funkcji dostępnych w danej kategorii;
  3. Nazwa wybranej funkcji;
  4. Opis wybranej funkcji;
  5. Powrót do trybu wyboru funkcji;
  6. Wstawianie wartości argumentu wybranej funkcji;
  7. Tryb wskazania odwołania do komórki arkusza kalkulacyjnego;
  8. Wynik działania funkcji;
  9. Bieżący stan tworzonej lub modyfikowanej formuły
  10. Tworzy macierz;
  11. pomoc;
  12. zamyka okno bez zastosowania zmian w formule komórki;
  13. cofa ostatnie zmiany;
  14. ponawia ostatnio cofnięte zmiany;
  15. zamyka i zastosowuje wprowadzone zmiany.

Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby pominąć w przebiegły sposób kreatora funkcji i wpisać ręcznie jakąś formułę z nich korzystającą. Z kreatora warto korzystać tylko wtedy, gdy nazwa danej funkcji nie jest z góry znana. Dostępne funkcje nie zawsze są związane ściśle z obliczeniami, niektóre (jak np te z kategorii tekstowych wykonują operacje na tekście i tekst zwracają.