Autor podstrony: Krzysztof Zajączkowski

Stronę tą wyświetlono już: 4175 razy

Dana funkcja f(x) ma asymptotę ukośną opisaną funkcją liniową postaci y(x)=a·x+b wtedy i tylko wtedy, gdy granica pochodnej tejże funkcji dla x→+∞ lub dla x→-∞ jest wartością liczbową, która określa jednocześnie wartość współczynnika a funkcji asymptoty ukośnej.

Dla przykładu funkcja:

f(x)=frac{2cdot x^2+4cdot x}{2cdot x+2} [1]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

f(x)=\frac{2\cdot x^2+4\cdot x}{2\cdot x+2}

ma pochodną:

f'(x)=frac{(4cdot x+4)cdot(2cdot x+2)-(2cdot x^2+4cdot x)cdot 2}{(2cdot x+2)^2}=1+frac{1}{x^2+2cdot x+1} [2]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

f'(x)=\frac{(4\cdot x+4)\cdot(2\cdot x+2)-(2\cdot x^2+4\cdot x)\cdot 2}{(2\cdot x+2)^2}=1+\frac{1}{x^2+2\cdot x+1}

tak więc granica tejże pochodnej dla x→∞ wynosi:

granica funkcji f'(x) dla x dążącego do + nieskończoności [3]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

a=\lim_{x\rightarrow \infty}f'(x)=\lim_{x\rightarrow \infty}1+\frac{1}{x^2+2\cdot x+1}=1+\lim_{x\rightarrow \infty}\frac{\frac{1}{x^2}}{1+\frac{2}{x} + \frac{1}{x^2}}=1

Z powyższego wynika, że współczynnik a będzie równy 1. Współczynnik ten można również wyliczyć w nieco prostszy sposób stosując wzór:

granica funkcji f(x) / x dla x dążącego do +/- nieskończoności [4]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

a=\lim_{x\rightarrow \pm \infty}\frac{f(x)}{x}

Obliczenie współczynnika b polega z kolei na obliczeniu następującej granicy:

granica funkcji f(x) - a * x dla x dążącego do + nieskończoności [5]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

b=\lim_{x\rightarrow \infty}f(x)-a\cdot x=\lim_{x\rightarrow \infty}\frac{2\cdot x^2+4\cdot x}{2\cdot x+2}-x=\lim_{x\rightarrow \infty}\frac{2\cdot x^2+4\cdot x - 2\cdot x^2 - 2\cdot x}{2\cdot x+2}=\lim_{x\rightarrow \infty}\frac{2\cdot x}{2\cdot x+2}=\lim_{x\rightarrow \infty}\frac{2}{2+\frac{2}{x}}=1

Tak więc ostatecznie wzór asymptoty funkcji f(x) będzie następujący:

wzór asymptoty funkcji [6]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

a(x)=x + 1

Wykres funkcji f(x) oraz asymptoty ukośnej pokazany został na poniższej ilustracji.

f(x)f(x)x-10-8-6-4-20246810-3-2.5-2-1.5-1-0.500.511.52f(x) = (2 · x2 + 4 · x) / (2 · x + 2)a(x) = x + 1
Rys. 1
Wykres funkcji f(x) oraz jej asymptoty ukośnej
Źródło:
Wykres wygenerowany przez skrypt PHP autora strony opisany na stronie Programowanie → Skrypty PHP → Skrypt PHP generujący wykres funkcji 2W

Ktoś mógłby mi zarzucić, że nie policzyłem granic dla x→-∞, tą część zadania pozostawiam do rozwiązania samodzielnego czytelnikowi.

Funkcje, które mają asymptotę ukośną najczęściej dają się doprowadzić do postaci następującej:

Ogólna postać funkcji z ukośną asymptotą [7]

Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:

f(x)=\frac{g(x)}{h(x)}+m(x)

gdzie m(x) jest funkcją liniową powodującą pochylenie asymptoty.

Layout wykonany przez autora strony, wszelkie prawa zastrzeżone. Jakiekolwiek użycie części lub całości grafik znajdujących się na tej stronie bez pisemnej zgody jej autora surowo zabronione.